-
Binavkirina Ehmed el-Şeraa wek serokê demkî yê Sûrîyê, di nav Kurdên Sûrîyê de hin guman û pirs derxistin pêş.
Kurdên Sûrîyê wê çawa bi vê yekê re mijûl bibin û ew gavên şerîetê heta çi radeyê bi şêwra gelê Sûrîyê tên avêtin?
Di demekê de ku êrîşên grûpên çekdar yên Sûrî li ser Hêzên Sûrîya Demokratîk (HSD), berdewam in, xistina wan nava wezareta berevanîya Sûrîyê, tê çi wateyê û ev yek çi bandorê li siberoja Kurdan li Sûrîyê dike?
Bernameya Mijara Rojê ev pirs û hin pirsên din ên girêdayî vê mijarê bi sê mêvanan re gotûbêj kirin:
Luqman Ehmê, hevserokê Partîya Kesk ya Demoqratîk, Dr. Ferîd Sadûn, şîrovekarê sîyasî, û Ehmed Silêman, cîgirê sekreterê Partîya Demoqrat ya Pêşverû Kurd li Sûrîyê.
Ehmê dide zanîn ku heya niha Rêvebirîya Xwerser desthilata Şamê nas nake, lê hîn Rêvebirîya Xweser li hêvîya hin nîşaneyan e ku helwesta xwe ji ragihandina serokê Sûrîyê di vê qonaxa demkî de ye.
"Rêvebirîya Xweser li hêvîya hin nîşanan e, li gor wê, helwest dîyar bibe," Ehmê got.
Lê nerîna Sadûn cûda ye ku ev desthilatdarîya de fakto ye û pêdivî ye ser vê bingehê danûstandin bi wê re were kirin.
"Kurd û Sûrî neçar in bi vê desthilatî re dîyalogê bikin," Sadûn got.
Sîyasetvanê Kurd Ehmed Silêman piştrast kir ku pêdivî ye ku Kurdên Sûrîyê helwesta xwe bikin yek derbarê pêşhatên lezgîn li Sûrîyê piştî Esad.
"Kurdên Sûrîyê ne li ser hev in, û wê ev bandorek neyênî ya mezin li siberoja wan bike," Silêman got.
Jibo guhdarîkirina li bernameyê fayla deng vekin:
-
Ev nêzî du meh in ku şer û pevçûnên dijwar li derdora Bendava Tişrînê ku li ser Çemê Feratê ye û di navbera Kobanî û Minbicê de ye, berdewam dikin.
Komên çekdar ên bi navê Artêşa Netewî ya Sûrî, u bi piştevanîya dron û firokên şer yên Tirkîyê êrîşî bendavê dikin, dixwazin wê kontrol bikin.
Lê, ev êrîş rastî bersîvdana Hêzên Sûrîya Demokratîk (HSD) tê ku berevanîyê ji ber pêgehên xwe li vê deverê dikin, piştî ku ji Minbicê vekişîbûn.
Di vê navberê de çend karwanên welatîyên herêmên Bakur Rojhilatê Sûrîyê berê xwe dabûn bendavê jibo girtina nobedarîyê li wê derê bi mebesta daxwaza rawestandina êrîşên li ser bendavê ku dezgeheke jîyanî ya girîng e.
Enqere îdîa dike ku êrîşên wê li Bendava Tişrîn û derdorê li dijî HSDê ne, lê hin çavêdr dibêjin ku karbidestên Tirk tim "parastina ewlehîya netewî" ya Tirkîyê, jibo êrîşkirina ser herêmê, weke bihane bi kar tînin.
Bendava Tişrînê çima ewqas girîng e, herwiha alîyê ku wê kontrol bike çi kanînan bi dest dixe?
Eger bendav ji destê HSDê derkeve, wê çi bandor li herêma bakur rojhilatê Sûrîyê hebe?
Helwesta alîyên weke koalîsyana navnetewî ku HSDê Bendav bi piştevanîya wê dawîya sala 2015an rizgar kiribû, çi ye?
Herwiha, desthilata defakto ya HTŞê li Şamê, çima heta niha ji van êrîşan re bêdeng e?
Di bernameya Mijara Rojê de gotûbêj li ser van babetan ligel sê mêvanan tê kirin:
Çinar Salih, Lêkoler li Navenda Ferat ya Lêkolînan, Ebdulhelîm Silêman, rojnamevan û çavdêrê sîyasî, û Selah Mislim, nivîskar û edîtorê kovara Rojhilata Navîn ya Demokratîk.
Jibo guhdarkirina li bernameyê, kerema xwe fayla deng vekin:
-
Piştî ku dadgeha Duhokê ji ber posteke Facebookê, roja Pêncşemê 6 meh zîndan li Omîd Beroşkî birî, parêzerê wî dibêje ku cezayê 6 mehan dê bibe salek.
Li ser girtina Beroşkî û zêdekirina cezayê wî, birayê wî bi tundî biryara dadgehê rexne kir û got ku birayê wî bê tawan e û ew bi neheqî hat ceza kirin.
Îro Pêncşemê, dadgeha Tawanan ya Duhokê piştî du caran cezakirinê bi tohmeta ku di posteke Facebookê de heqaret li girtîgeha çaksazîyê ya Zirka kiriye, 6 mehên din ceza dane çalakvanê Badînan Omîd Beroşkî.
“Omîd li gor xala 2 ya yasaya pêwendîyan bi 6 meh zîndan hat ceza kirin. Ceza ne tenê 6 meh in, lê belê dibe salek," Parêzerê doza Beroşkî, Remezan Ertisî ji Dengê Amerîka re got.
Beroşkî di 23'ê Çileya 2024'ê li ser rûpela xwe ya Facebookê derbarê girtîyekî bi navê Mela Nezir ku çalakvanek din yê Badînan e, belav kiribû û gotibû ku "Mela Nezir ji alîyê hêzeke zindana Zirka ve hatiye revandin, lê ew êdî ne li girtîgehê ye û çarenivîsa wî ne dîyar e".
Dengê Amerîka pêwendî bi rêvebirê qanûnî yê zîndana Zirka li Duhokê Beşar Zêbarî re kir. "Omîd li ser gilîya me hat girtin jiber ku gotarek nerast belav kir," rêvebirê zindanê got.
Çend roj berî girtinê, Omîd ji Dengê Amerîka re gotibû ku ew di bin metirsîya girtin de ye. "Min karê rojnamevanî li ser girtîyekî Badînan li Zindana Çaksazîyê ya Zirka ya Duhokê kiribû. Du caran hatim binçav kirin û dadgeh kirin, lê rûniştina dawî 30'ê vê mehê dê were kirin."
Birayê Omîd, Mahir Beroşkî got ku Omîd bê sûc e. "Birayê min bê guneh e û tiştekî li ser wî tuneye, dadgehê biryarek neheq ser birayê min daye,” wî ji Dengê Amerîka re got.
Omîd Beroşkî, yek çalakvanê Badînan e, roja 18 Tebaxa 2020'ê bi tometa gefxwarin li ewlehîya netewî hatibû girtin û di 22yê Sibata 2022yan de hatibû azad kirin.
Hêayî bîrxistinê ye ku Beroşkî çend carên din jî hatibû bang kirin û bo demên kurt hatibû girtin, paşê bi kefalet hatibû berdan.
-
Berdevkê Yekîtî Niştîman Kurdistan YNK'ê ragihand ku ew di hevdîtinên xwe yên li gel Partî Demokratî Kurdistan PDK'ê de, jibo avakirina Hikûmeta Herêma Kurdistanê dixwaze her titş pêşwext were zelal kirin.
Berdevkê YNK'ê Saadî Ehmed Pîre ji Dengê Amerîka re got: "Gotûbêjên YNK û PDKê teknîkî ne ji bo pênasekirina hemî erk û berpirsyariyan û şêweyê bi hevre karkirina her du aliyan ku bi temamî her tişt were zelal kirin."
Pîre dibêje, "Berê dema ku tiştek dihat nîqaşkirin, PDK’ê digot ku me di dema muzakereyê de nîqaş nekiriye, ji ber vê yekê niha her tişt tê nîqaşkirin û çi tê xeyalkirin divê were belge kirin."
Biryare îro Çarşemê, şanda teknîkî ya Yekîtî Niştîmanî Kurdistan YNK'ê û Partî Demokratî Kurdistanê PDK'ê bo cara sêyem li ser pêkanîna hikûmetê û dabeşkirina desthilatan bicivin.
Pîre wiha got, "YNK dixwaze hikûmet zû ava bibe, lê hikûmeteke rast û bi bernameyeke rast."
"Berê me pirsgirêkên bawerîyê di navbera xwe û gel de hebûn, sedema vî jî ewe ku me erk û berpirsiyên xwe bi temamî zelal nedikirin, me şêweyê bi hevre karkirinê zelal nedikir, herwiha dabeşkirina desthilatan jî baş nedihatin nîqaş kirin, îmkanên ne zelalî û şiroveyên cuda hebûn," Pîre got.
Dema ku dihat çaverêkirin ku îro Çarşemê gera sêyan ya danûstandinên PDK û YNK ser avakirina hikûmetê dom bikin, serkirdeyekê payebilind yê Partiya Demokrata Kurdistanê PDK'ê dibêje, encamên hilbijartinên Parlamentoya Herêma Kurdistanê maf dide partiya wan ku Serokwezîr û Serokê Herêma Kurdistanê her du para PDK'ê bin û ev jî di danûstnadina de hêla sore.
Serkirdeyê naskirî yê Partiya Demokrata Kurdistanê PDK'ê Fazel Beşaretî ji Dengê Amerîka re got, "YNK li ser bingeha kîjan yasa û pîvanan dixwaze serokwezîrî para wê be, ev di demkê de ye ku dengên gel biryar dide, PDK di hilbijartinan de serkeftiya yekê ye. divê postên sereke ji PDK'ê re bin," Be]aret' got.
Li gorî encamên hilbijartinên 20'ê meha 10 ya 2024'ê yên Parlamentoya Herêma Kurdistanê PDK'ê 39 kursî, YNK'ê 23 kursî, Newey Niwê 15 kursî, Yekgirtûya Îslamî 7 kursî, Tevgera Helwest 4 kursî, Tevgera Dadperwerî 3 kursî, Eniya Gel 2 kursî, Sosiyalîst 1 kursî û Tevgera Goran jî 1 kursî bidest xist bûn, ji hejmara 100 kursiyên parlamentoyê 5 kursî bo pêkhateyan hatine veqetandin.
Amerîka ê hin welatên rojavayî dixwazin ku hikûmeta herêma Kurdistanê zû were avakirin û rewşa herêmê rihet û bi ewletir bibe, ji bo vê mebestê mediya navxweyî ya herêma Kurdistanê ragihand ku îro Çarşemê li Hewlêr Daniel Rubinstein karbirêkerê balyozxaneya Amerîka li Îraqê serdana Hewlêr kirîye û ligel Serokê Herêma Kurdistanê Nêçîrvan Barzanî kom bûye.
Di civînê de Rubinsteinû Barzanî rewşa Herêma Kurdistanê, encamên hilbijartinên Parlamentoyê û hewlên avakirina kabîneya nû ya Hikûmeta Herêma Kurdistanê gotûbêj kirine.
-
Rojekê piştî ku 6 sal cezayê zindanê li hevşaredara Sêrtê, Sofya Alagaş hate birîn, wezareta navxwe ya Tirkiyê qayum da ser şaredarîya Sêrtê.
Wezaretê bi dauyanîyeke nivîskî agihand ku ''Jiber sûcê endamtîya rêxistina terorê 6 sal û 3 meh cezayê zindanê li Sofya Alagaş hate birîn. Jiber wê, wek tedbîreke demkî ew ji karê bajarvanîyê hate dûrxistin.’’
Di cîyê Alagaş de walîyê Sêrtê Kemal Kizilkaya, wek hevşaredarê demkî hate danîn.
DEM Partî li dijî biryarê daxuyanî da û got “Şaredarîya me ya Sêrtê ji alîyê desthilatîyê hate xesib kirin.''
Hêjayî gotinê ye ku piştî hilbijartina şaredarîyan ya di 31’ê Adarê de, tevî Sêrtê, wezareta navxwe qayum danîbûn ser heşt şaredarîyên DEM Partî yên Hakkarî (Colemerg), Mêrdîn, Êlih (Batman), Dersîm (Tuncelî), Xelfetî, Akdenîz, Muks (Bahçesaray).
Alagaş dibêje ''Ev biryareke sîyasî ye''
Roja Sêşemê, piştî cezayê dadgehê eşkere bû, Dengê Amerîka bi rêya telefonê Sofya Alagaş re hevpeyvîneke kurt kir.
Alagaş got ku ev ceza amadekarîya qayum e.''
Alagaş, berîya bibe şaredar, edîtora Ajansa Jinews’ê bû. Di Hezîrana 2022’an de, digel 15 rojnamevanên ku xebatkarên Ajansa Mezopotamya û Jinews’ê bûn, bi îdiaya ''Endamtîya rêxistina terorî'' hatibû girtin û salek girtî mabû, di rûniştina pêşîn ya piştî salekê hate dîtin de, hemî jî hatibûn berdan.
Alagaş dema ku li zindanê bû, hêjayî xelata ''Maria Grazia Cutuli'' hatibû dîtin ku ew xelat li Îtalyayê her sal ji rojnamevanên jin yên wêrek û serketî tên dayîn.
Alagaş dibêje ku ev doz jî jiber karên rojnamevanîyê li dijêî wê hatine vekirin û got ku “rojnamevanî ne sûc e.''
Doza ku li dijî Alagaş jhatiye vekirin, li Dadgeha Cezaya Giran ya Pêncan ya Amedê, di 7 rûniştinan de hate dîtin. Lê dadgehê bi sûcê ''endamtîya rêxistina terorê'' ew ceza kir.
Alagaş ji Dengê Amerîka re got ku ev, ne biryareke hiqûqî, lê biryareke sîyasî ye. “Dîyar e ku ji jor de talimat ji wan re hatine û bi wan talîmatan biryareke sîyasî dan.''
Dengê Amerîka hewil da kuli dor van idîayan, peywendî bi Wezareta Navxweyî Tirkîyê bike, lê hewildan bê encam bû.
Alagaş bawer dike ku bi vê biryarê dixwazin bêjin ku ''Ew îradeya Kurdan nas nakin û Kurdan tune dihesibînin.''
''Dibe ku ez nebûma şaredar jî ev ceza bidana jiber ku li ser rojnamevanên Kurd jî gelek êrîş dibin. Dibêjin “madem doza te hebû tu çima bûy namze,d lê berîya min Şaredara Sêrtê Berîvan bû, ti sûc an dozek wê tunebû, herwiha şaredarê Akdenîzê birêz Hoşyar, ti lêpirsînek wî jî tuneye, lê qayum dan cîyê wan û ew girtin. Dema bixwazin, ji xwe re hicetan ava dikin.”
''Biryar cezayê jibo amadekirina danîna qayum e''
Dosyeya Alagaş ji dosyeyên 15 rojnamevan hate cihêkirin û di rûniştina 9’ê Çileyê de, dadgehê di dosyeya wê de îfadeya şahidek nepen zêdekir. Di heman demê de du lêpirsînên cuda jî li Alagaş vebûne.
Hem Alagaş hem jî parêzer Resûl Temûr bawer dikin ku biryara cezayê jibo amadekirina danîna qayuman e.
Temûr dibêje ku “di rûniştina 6’an de, bi biryareke lezûbez, îfadeya şahidekî nepen hatiye girtin û tev li vê dozê kirine û li ser van îfadeyan ceza li Alagaş birîn.”
“Heta rûniştina 5’an dadgehê nizanibû ku Sofîya bûye şaredar. 'Di wê rûniştinê de, di dosyeyê de jî hate tomar kirin ku ew êdi şaredar e. Bi vê agahîyê em bawer dikin ku ji dadeghê hate xwestin bi lezûbez biryara cezayê bidin da ku bibe hicet jibo danîna qayum,” Temûr got.
Avuqatên Alagaş wê li dijî biryarê serî li dadgeha Heremî ya Pêdaçûnê bidin. Ger Dadgeha heremî serdanê red bike, Alagaş dê were girtin û ji 3 salan zêdetir dê li zindanê bimîne.
Dezgehên ragihandinê biryarê şermezar dikin
Roja Çarşemê, Komela Rojnamevanên Dîcle û Feratê û Komela Rojnamevanên Jin a Mezopotamyayê (MKG) li dijî girtin û cezakirina rojnamevanan li Amedê daxuyanî dan û dubare anîn ziman ku rojnamevan ne sûc e.
“Jiber xebatên rojnamegerîyê ev ceza li Sofya Alagaş hate birîn. Lê çapamenîya azad bi van cezayan paşde gav navêje.”
Li gor zanyarîyên Komela Xebatên Medya û Hiqûqê (MLSA) di sala 2024’an de li bêhtirî 400 rojnamevan doz hatine vekirin.
Rêxistina Rojnamevanên Bê Sînor jî dibêje ku di warê azadîya ragihandinê de Tirkîye di nav 180 dewletan de di rêza 158’an da ye û ew di dereceya ‘Pir xeternak’ de ye.
-
Bi awayekî fermî nebe jî, ev nêzîkî mehekê ye ku pêvajoyek di navbera rêberê Partîya Karkerên Kurdistan (PKK) Abdullah Ocalan û dewleta Tirkîyê de, tê meşandin. Lê, gelek tişt hîn ne zalal in û gelek pirs derdikevin pêş.
Gelo ev pêvajo wê wek yên berê pûç be, dewlet ji vê pêvajoyê çi armanc dike û Kurd ji vê pêvajoyê çi dixwazin?
Di Mijara Rojê de, serokê Partîya Welatparêzên Kurdistan (PWK) Mustafa Ozçelîk û rojnamevan Îhsan Kaçar bersiva hin pirsan didin.
Mustafa Ozçelîk li ser rewşa dawî ya vê pêvajoyê rawestîya. Li gor Ozçelik pêkan e ku di navbera Ocalan û dewletê de hin bazarî tên kirin.
"Bi rastî, em nizanin di vê pêvajoyê de çi tê qisekirin, an jî çi tê bazarkirin. Di pişt derîyên girtî de her tişt pêkan e. Jiber vê jî ti agahîyên me di vî warî de tunene.Em piştgirîya rawestandina çalakîyên çekdarî ên PKKyê dikin, em piştgirîya rawestandina operasyonên leşkerî yên dewleta Tirkîyeyê dikin. Çekdanîna PKK jî pirsekeke di navbera PKKyê û dewleta Tirkîyeyê de ye.’’
Di vê pêvajoyê de nîqaşek jî li ser Rojava heye. Li gor hin şîrovekaran Tirkîyê dixwaze ku bi destê Ocalan bandora xwe li ser Rojava dîyar bike. Lê Ozçelîk di wî warî de dijî vê helwestê derdikeve.
“Mafê kesekî tuneye ku destê xwe têxe nav Rojava. Jiber ku niha li wê derê rêveberîyek heye, sîstemek berdewam dike. Ew bi xwe dikarin di derheqa xwe de biryarê bidin. Pêdivîye ku herkes ligel dîyarkirina çarenivîsa wan rêzê bigire. Heke Tirkîyê dixwaze bila berî her tiştî pirsgirêka ku di nav xwe heye çareser bike.”
Rojnavenan Îhsan Kaçar jî bal kişand ser helwesta hikûmeta Tirkîyê. Kaçar radigihîne ku Tirkîyê li alîyekî pêvajoyeke çareserîyê dimeşîne û li alîyekî din rayedarên Tirkîyê zimanekî tund li hemberî Kurdan bi kar tînin.
“Ez fêm nakim, gelo Tirkîyê dixwaze çareserîyê bîne an dixwaze pirsgirêkan zêde bike? Wezîrê derve Hakan Fîdan dema diaxife zimanekî gefxwar bi kar tîne. Bi vê helwestê ne pêkan e ku li Tirkîyê çareserîyek derkeve holê. Heke çareserî tê xwestin, ya herî girîng ew e ku bila di destpêkê de zimanê xwe biguherînin.”
Hêjayî bîrxistinêye ku di 1’ê Cotmeha 2024’an de, di dema vekirina parlementoya Tirkîyê de, Serokê Giştî yê MHP Dewlete Bahçelî destê rayedarên DEM Partî girt û di 22’ê Cotmehê de jî got, “Bila rêberê PKK Abdullah Ocalan were di grûpa DEM Partî de bipeyîve û bila bêje PKK dest ji çekan berde.
DEM Partî di 23’ê Cotmehê de serî li Wezareta Dadê da ku sardana Îmrali bike. Di 28’ê Berfanbarê de hevdîtina yekê pêk hatibû û piştî hevdîtinê Şanda Îmrali nêrînên Ocalan di 7 xalan de ragihandibûn.
-
Li Koma Aştiyên Civakî (CPT) ji 1991’an û heya 15 Tebaxa 2024’an, di êrîşên Tirkîyê li Herema Kurdistana Îraqê, 344 sivîlên Kurd hatine kuştin û 358 jî birîndar bûne.
-
Piştî ketina rejîma Beşar Esed û hatina Heyet Tehrîr El-Şam (HTŞ)ê li ser desthilatê, dîyaloga di navbera alîyên Kurdî de dîsa ketiya rojeva sîyaseta Kurdên Sûrîyê ku yekrêzîya mala Kurdî pêk were û li ser nêrîneke hevbeş lihev bikin.
Hin çalakvanên Efrînî bi baldarî vê dîyalogê dişopînin û dixwazin ku doza herêma wan neyê paşguh kirin û cîhê xwe di rojeva alîyên dîyaloga Kurdî de bigire.
Nivîskar Mihemed Hemo dibêje ku wî di belge û nêrîna alî û partîyên sîyasî de tiştekî berçav jibo çareserîya rewşa Efrînê nedîtiye ku pirtir bi herêmên rojhilata Feratê ve mijûl in û ev yek jî Efrînê derveyî doza Kurdî ya li Rojava dihêlin.
"Eger projeyeke alîyên sîyasî jibo Efrînê tunebe ev kêmasîyeke mezin e ji Rojava re, jiber ku Efrîn ji alîyên cografî, civakî û aborî ve gelekî girîng e. Divê alîyên sîyasî projeyekê jibo Efrînê amade bikin û pêşkêş bikin, eger ew nikaribin vê yekê bikin, wê demê gerek e Efrînî bixwe li xwe xwedî derkevin", Hemo got.
Tê zanên ku Tirkîyê û komên çekdar yên bi navê "Artêşa Niştîmanî ya Sûrî" ji sala 2018'an de herêma Efrînê dagir kirine, piranîya gelê wê derbider bûne û li gor raportên hiqûqî binpêkirinên berfireh ji mafên mirov re li herêmê diqewimin.
Di vê derbarê de nivîskar û lêkolîner Welîd Bekir dibîne ku rewşa Efrînê taybet e, loma pêdivî bi nêzîkatiyeke cuda jibo wê di siberoja Sûrîyê de heye û gereke alîyên Kurdî di danûstandinên xwe de berçav bigirin.
"Divê vegereke aram û biewle hebe, mafên gelê Efrînê weke hemû gelê Sûrîyê temam bin, mafên civakî, çandî û netewî, herwiha mafê rêveibrîyê ku herêma xwe birêve bibin û di parastina wê de başdar bin daku careke din rastî binpêkirin, zordestî û dagirkirinê neyên. Gereke misogerî di destûrê de hebin çimkî xwedî taybetmendîyên civakî, çandî û netewî ne", Bekir got.
Cîhê bîrxistinê ye ku hewla jinûve destpêşkirina dîyaloga di navbera her du alîyên Kurdî de anku PYNK'ê û ENKS'ê dîsa tê kirin ku fermandarê Giştî yê HSDê Mezlûm Ebdî û nûnerên Amerîka û Fransa li herêmê, herwiha roleke serokê PDKê Mesûd Barzanî, cîh di van hewlên dîyalogê de digrin.
Her du alîyan cara dawî di sala 2020'an de li ser hin nêrînan lihev kiribû, lê dîyaloga wê demê bi serî nebûbû ku li gor hin zanyarîyan di wê dîyalogê de her du alî derbarê Efrînê de nebûne xwedîyên heman nêrînê.
-
833 hefte ne، bi pêşengîya Komela Mafê Mirovan û malbatên windayên salên 90’î, her hefte roja Şemîyê li Amedê, li ber peykerê Mafê Jîyanê, çalakîya bi dirûşmeya ‘Bila Windayî bên dîtin, tawankar bên darizandin’ lidardikeve.
Her hefte çîroka kesek yan endamên malbatan yên hatine windakirin tê xwendin.
Di hefteya 833’emîn de çîroka du rêvebirên HADEP’ê, Ebukbekir Deniz û Serdar Taniş hate xwendin.
Taniş û Deniz, li navça Silopî ya Şirnexê, di 3’ê Çileya 2001’î de nûnertîya HADEP’ê vekirin û Serdar Taniş bû serokê navça Silopîyê.
Di 25’ê Çileyê de, Fermandarîya Cendermeyan ya Silopîyê, bi telefonê gazî Serdar Taniş dike. Taniş, digel Ebubekir Deniz diçin Bingeha Fermandarîya Cenderme ya Silopê lê ji wê rojê vir de ji wan tu agahî nahên girtin.
Fermandarîya Cenderme qebûl nekir ku herdû sîyasetvan çûne bingeha wan lê piştî bala raya giştî çû ser vê bûyerê, Walîyê wê demê yê Şirnexê Huseyîn Başkaya qebûl kir ku Deniz û Taniş di 25’ê Çileyê çûne navenda cendermeyan û got ‘'Lê tene nîv saet mane û ji wir çûn.''
Evûqatê malbata Taniş û Deniz, Tahir Elçî bû. Elçî, jibo herdû sîyasetvanan serî li Amnesty înternationalê xist û destnîşan kir ‘xetereya mezin ya windakirina di binçavan de heye’ û xwest ku jibo Ebûbekir Deniz û Serdar Taniş çalakîya lezgîn bihê îlankirin.
Evûqatê herdû malbatan, 17’ê tebaxa 2015’an de serî li Dadgeha Destûra Bingehîn xist lê dadgehê salek şûnda biryarek da û jiber ''dema dirêj'' serdana malbatan red kir.
Rêvebirê İHD’ê Omer Saman jibo VOA da zanîn, dosyeya ku jibo dîtina herdû sîyasetvanan hate vekirin, bê encam ma û dosye di sala 2015’an de hate girtin.
Saman balê da ser dozên windayan û got ''Dadgehê jibo Deniz û Taniş jî bi helwesta kiryaran bê ceza bihêle tevgerîya. Lê em hê jî dibêjin, kesên ku hatine windakirin, ji bo dozê, mesela 'dema dirêj' divê weke hicet neyê qebûlkirin. Jiber ku ev doz, sûcên li hember mirovahîyê ne.’’
Evûqatên Serdar Taniş û Ebûbekir Deniz doza wan birin Dadgeha Mafê Mirovan ya Ewrupayê û ji wir li dijî Tirkîye biryarek derket.
Di biryara xwe de Dadgeha Mafê Mirovan ya Ewrupayê got, "Lêpirsîneke serbixwe pêk nehate û di windakirina Ebubekir Deniz û Serdar Taniş de berpirsîyarîya dewletê jî heye."
-
Şanda Îmraliyê rojên borî duyemîn car çû Grava Îmraliyê û bi Rêberê Partîya Karkerên Kurdistan (PKK) Abdullah Ocalan re hevdîtin çêkir. Çavên gelek kesî li ser vê hevdîtinê bû ku dê Ocalan çi peyam dîyar bike.
Şanda Îmraliyê ya Partîya DEM'ê piştî hevdîtina li gel Ocalan di 23’ê Rêbendanê de daxuyanîyeke nivîskî ya ku ji 9 risteyan pêk hatîye weşand. Di hevokekê de hate gotin ku, “Xebatên Birêz Ocalan yên li ser pêvajoyê dewam dikin. Piştî ku amadekariyên derbarê vê mijarê de bi dawî bibin, daxuyaniyên pêwîst dê ji raya giştî re bên ragihandin.”
Dema ev li ser rûpelên medya civakî ya DEM Partî hate weşandin, yekser bû sedema bertekan. Ji ber ku gel li bendê bû di daxûyanîyê de naveroka pêvajoyê were dîyarkirin û tiştê ku li gel Ocalan hatine gotûbêj kirin werin eşkerekirin.
Wek her kesî nivîskar Umît Firat jî li benda daxyuinaiyeke zelal û tije agahî bû. Firat, ji Dengê Amerîka re rahgihand ku dema wî ev daxuyanî dîtîye şaş maye.
“Belê, dema min ev daxuyanî dît pêşî hinekê rawestîyam. Dem dîyar kirinbûn paşê ev dem jî taxîr kirin. Min got, dîyare xetimîn e, dixwazin hin tişta rast bikin. Lê dema min ev daxuyanî dît a rastî ji min re gelek ecêb hat. Tiştê ku dîyar kirin, li pêşîya girtîgehan de jî anîbûn ziman. Di vê daxuyanîyê de tiştek tune ne, lê ev heye; rewş xirab nîne lê daxwazên Ocalan li gor wan nîne. Peyemeke geşbîn heye, lê di hin cîyan de daxwaz xetimîne. Li gor min an daxwazên dewletê an jî yên Qendîlê nayên cîbicîkirin.”
Firat, radigîhîne ku heke daxuyanî bi tevahî bihata dayin dibe ku dewlet têxista nav hin tengasîyan, ji ber vî jî pêkane ku dewletê nexwastîye.
Di nav medyaya Tirkî û Kurdî de li ser vê daxuyanîyê gelek rexne jî derketin pêş. Bêtir şîroveyên ku di rûpela medya civakî ya DEM Partî de hatin nivîsîn bal kişandin.
Yek ji van şîrovekaran bi navê “Rojenroza41” bikar anîye û nivîsa xwe wiha tomar kirîye: “Ev pêvajo herkesî, me hemûyan bi yektî û azadîy dê bide jiyandin. (!!!) De hadê bi xêr be.
“Seyhmus_kaya 1975” di şîroveya xwe de cî daye vê nivîsê: “Rayedarên birêz yên DEM Partî. Navê vê pêvajoyê çi ye? Şert û mercên vê peymanê çi ne? Destkeftin û tawîz dê çi bin? Ji kerema xwe re zutîrîn dem gel agahdar bikin.”
Rêvebira Navenda Lêkolînên Qada Sosyopolîtîk (SAMER) Yuksel Genç ji Dengê Amerîka re ragihand ku daxuyanîya yekemîn nexşeyeke rê nîşan dide, lê di ya duyemîn de tiştek nehat dîyarkirin.
“Ya rast di daxuyaniya ewil de nexşerêyek hebû, lê di derbarê tiştên ku li Îmraliyê hatin nîqaşkirin zêde agahî nehatibûn dayin. Ev daxuyanî vê carê gelek kurt hat kirin û di derbarê axaftinê de tiştek nabêje. Ya ku di vir de balê dikşîne ev e, dîyar e ku di hin mijaran de pêk nehatine, şert û mercên hevparîyê bi têra xwe nehatine afirandin. Dema min daxuyanî dît yekem tişt ev hate bîra min. Gelek fikar jî hene; Ocalan û tevgera siyasî ya Kurd wateyên cûda didin vê pêvajoyê.”
Hêjayî gotinê ye ku me xwast li gel rayedarên DEM Partî li ser vê daxuyanîyê û rexnên ku tên kirin biaxivin, lê ewan ragihandin ku rewşeke gelek hesas heye ji ber vê jî nexwastin ku qise bikin. Heta niha ji alîyê desthilatî û opozîsyona Tirkîyê ve jî di vî warî de ti daxûyanîyeke resmî nehatîye dayin.
-
Geir Pedersen li Şamê ser danûstandinên di navbera Fermandarê Giştî yên Hêzên Sûrîya Demokratîk (HSD) Mazlum Ebdî û serokê de fakto Ehmed El-Şeraa geşbîniya xwe ya dîyar kiribû.
-
Di debarê hewlên dawî yên destpêkirina proseyeke aştîyê de li Tirkiyê, pispor dibêjin ku Tirkîyê li aliyekî dixwaze li gel rêberê PKK Abdullah Ocalan hevdîtinan pêk bîne û li aliyekî din jî, bi sîyaseta qayûm, êrîşên li ser Bakur û Rojhilatê Sûrîyê û desteserkirina Kurdan sîyaseteke tund dimeşîne.
Akademîsyena Zankoya Kurdistan ya Hewlêrê Arzu Yilmaz ev hewildanên Tirkîyê ji bo aşitîyeke mayîn de dûr dibîne. Yilmaz ji Dengên Amerîkayê re ragihand ku daxwazeke Tirkîyê ji bo çareserkirina pirsgirêka Kurd tune ye.
"Di vê pêvajoyê de, Tirkîyê ne çareseriya pirsgirêka Kurd û ne jî bi riyên aştiyane vê çareserîyê dixwaze. Ev pêvajo bi armanca avakirina îtifaqa Kurdan û Tirkan li Rojhilata Navîn, li gor faktorên derve hate destpêkirin. Lê ewê çiqas bi serkeve, ev jî zêde dîyar nîne."
Heyet Tehrîr el-Şam (HTŞ) li Tirkîyê hê jî di nav lîsta terorîstî de ye, ku Hêzên Sûrîya Demokratîk (HSD) ango PYD-YPG jî Tirkîyê wek rêxistineke terorîst dibîne.
Lê Tirkîyê piştî ketina Beşar Esed li gel HTŞ’ê di van deman de têkilîyên bilind yên dîplomatîk dike. Ev yek jî pirsa “Gelo Tirkîyê pêkane ku li gel HSD’ê jî têkilîyeke wiha pêk bîne?” tîne bîra mirovan.
Arzû Yilmaz vê yekê dema şîrove dike ew dide zanîn ku, Tirkîyê di tiştên wiha de bes tenê li berjewendîyên xwe temaşe dike. Yilmaz ji bo Sûrîyê jî mînaka Herêma Kurdistana Îraqê ya federal nîşan dide.
"Tirkîyê wê bibîne, bi HSD’ê re çi qezenc dike û çi winda dike. Em dikarin bi rihetî bibêjin ku, em nizanin bi rûxandina rejîma Esed re wê li Sûrîyê çi bibe. Lê îhtîmala herî hindik ji nû ve avakirina nîzama dewleta serdest a navendî. Îhtîmala herî baş ew e ku Sûrîye bigihe rewşek federal û yektiya axa xwe berdewam bike. Lê Tirkîyê naxwaze ku xeletîya ku li Îraqê kir li Sûrîyê jî dubare bike û ji ber vê jî li Sûrîyê dijî federasyonê ye."
Her çiqas Tirkîyê li Sûrîyê dijî statûya Kurdan derkeve jî, lê, li gor Arzû Yilmz, divê ew bi HSDê re li hev bike:
"Îro şert û merc çi dibe bila bibe, êdî pêkan nîne ku Kurd neyên dîtin, ku ew di qadê de faktorekî girîng in. Tirkîyê heta niha bi şer nikaribû Kurdan tune bike, xeyrî pêkanîna îtifaqê jî li pêşîya Tirkîyê alternatîfekî din tunene. Tirkîye HTŞ û HSD ji ber sedemên meşrûkirina ewlekarîya xwe terorîst nîşan dide. Lê herî dawî Tirkîyê bi vê rastiyê re rû bi rû ye ku, ji bilî hevalbendiya bi HSD’ê re, tu rêyeke din tune ye," Yilmaz got.
Pisporê têkilîyên navnetewî Ekrem Onen jî Dengê Amerîkayê re helwesta Tirkîyê ya li ser Rojava şîrove kir û got ku Tirkîyê li dijî pirsgirêka Kurd e.
"Tirkîyê, di nav sedsala dawî de, Kurd ti car wek netewek qebûl nekir û pirsgirêka Kurd jî nedît, û ew wek pirsgirêkeke ewlekarîyê dîyar kir. Tirkîyê dizane heta ku ew ji vê polîtîkayê dest bernede, ewê serkeftî nebe. Armanca Tirkîyê ew nîne ku HSD’ê wek terorîs bibîne an jî nebîne, ku HTŞ jî niha di lîsta wan ya terorîstî de ye. Armanca Tirkîyê ewe ku pirsgirêka Kurd di qada cîhanê de wek pirsgirêkeke ne meşrû dîyar bike."
Akademîsyen Vahap Coşkun jî ji Dengê Amerîka re ragihand ku Tirkîyê dixwaze YPG’ê ji PKK veqetîne û bêçek bike.
"Tirkîyê beriya niha derbarê YPG’ê, hin daxwaz kiribûn. Ji bo nîmûne, wê daxwaz kir ku endamên PKK ji YPG’ê derkevin, YPG çekên xwe deyne û piştre tevlî Sûrîyê bibe. Li aliyê din YPG’ê dîyar kir ku ew bi prensîp razî bûne ku tevlî artêşa Sûrîyê bibin, lê divê şert û mercên vê yekê bên nîqaşkirin. Ev hemû mijar niha di navbera aliyan de tên gotûbêjkirin."
-
Serokê Hikûmeta Herêma Kurdistanê Mesûr Barzanî, îro Pêncşemê di hesaba xwe ya fermî ya X'ê de ragihand ku ew û Wezîrê Derve yê hikûmeta demkî ya Sûriyê Esad Hesen El-Şîbanî di çarçova Korbenda Aborî ya Cîhanî li Davosê kom bûne.
Barzanî dibêje "Li gel birêz Esad Şîbanî wezîrê derve yê Sûriyê, me rewşa giştî ya Sûriyê, pêşxistina peywendiyên dualî û pêşhatên dawî yên li herêmê gotûbêj kirin.
Di beşekî din yê peyama xwe ya di X'ê de weşandî Mesrûr Barzanî dibêje;
"Em hevbîr bûn li ser pêwîstiya parastina mafên hemû civakên li Sûriyê û di nav de gelê Kurd."
Barzanî got, "Aştî û aramî li Sûriyê ji bo me pir girîng e û em amade ne ku hemû alîkariyên pêwîst pêşkêşî xuşk û birayên xwe yên li Sûriyê bikin."
Medya nêzî Barzanî ragihand ku Wezîrê Derve yê Sûriyê Esad Hesen Şîbanî di çarçoveya civîna xwe ya li Korbenda Aborî ya Cîhanî li Davosê, Serokwezîrê Herêma Kurdistanê Mesrûr Barzanî vexwendibû Şamê.
Hikûmeta Herêma Kurdistanê di daxuyaniyekê de ragihand, ku "Wezîrê Derve yê Sûriyê Serokwezîrê Herêma Kurdistanê jî vexwendiye Şamê û got, ew hêvîdar e di demeke nêzîk de li Sûriyê hevdu bibînin."
Ji hejî bîrxistinê ye ku Mesrûr Barzanî di Foruma aborî ya Davos li Swîsreyê amade bûye û heta niha hevdîtin bi gelek berpirs û wezîrên welatan de encam daye.
Jêder: X/Medya HHK
-
Tirkîyê û komên çekdar yên girêdayê we piştî êrîşeke 2 mehan, di Adara 2018’an de kontrola herema Afrînê xistin bin kontrola xwe, ku ji wê demê ve komên mafan binpekirinên hovane yên dijî sivîlan radigihînin.
-
Parlamentoya Iraqê yasaya vegerandina zevî û milkan ji xwediyên wan re pesend kir.
Yasaya ku hatî pesend kirin, 12 yasayên hikûmeta berê ya serdema rejîma Sedam Husên hildiweşîne, ku ew biryar ji aliyê Desteya Bilind a Şoreşê ya serdema Baas'ê li gor biryaran ku erd ji Kurd û Tirkmenan standibûn û dabûn welatiyên Ereb.
Di parlamanê de bi hevhatinekê sê biryar hatin erê kirin; Fraksyonên Kurdistanî daxwaza pesendkirina yasaya vegerandina zevî û milkan bo xwediyên kirbû kirin, Hêzên Şî'a jî daxwaza yasaya rewşa kesayetî û Erebên Sunne jî daxwaza yasaya lêborîna giştî kirbûn.
Endamê Komîteya Yasayî ya Parlamentoya Iraqê Dara Sêkaniyanî ji Dengê Amerîka re got: "Piştî ku serokomar qanûnê îmza dike, û di belavoka fermî ya dewletê de tê weşandin, divê hikûmet rênimayan derbixe ku yasa were cîbicîkirin."
"Derbarê erdên ku rejîma Baasê ji cotkarên Kurd û Tirkmen paşda stendinbûn û li ser cotkarên Ereb tomar kirine, agahiyên rast nînin, hin dibêjin 300 hezar donem, hinjî dibêjin 500 hezar û hene dibêjin yek Mîlyon donemên erd ji kurdan hatien stendin û dane Ereban."
Hin ji 12 biryarên Baasê yên ku Meclisa Nûneran betal kiribûn, di salên 1976, 1977, 1979 û 1980'an de hatin derxistin. 8 ji wan biryaran girêdayî Kerkûkê, 2 biryarên Xaneqîn û Mendelî û 2 biryarên din jî girêdayî Duceyîlê bûn.
Pejirandina yasaya vegerandina milkan ji xwediyên wan re ji aliyê Kurdan ve bi germî hat pêşwazîkirin, herwiha berpirsên Ereb jî li dijî wê biryarê derketin û gefa îtiraza qanûnê li Dadgeha Federalî ya Iraqê dikin.
Berpirsên Herêma Kurdistanê pêşwazî li pesendkirina biryarê kir, Serokê PDKê Mesûd Barzanê got "Eger dadwerî hebe û avedanî û pêşketin jî dê hebin, lê ger stemkarî hebû dê wêranbkarî şê bibe."
-
Şanda Îmraliyê piştî 25 rojan, îro Çarşemîyê duyemîn car çû Girava Îmraliyê û bi Rêberê Partîya Karkerên Kurdistan (PKK) Abdullah Ocalan re hevdîtin çêkir.
Serdana yekemîn di 28’ê Berfanbara 2024’an de pêk hatibû.
Di vê şandê de parlementerê Partîya Wekhevî û Demokrasî (DEM Partî) Pervin Buldan û Sirri Sureya Onder cî girt, û sîyasetmedar Ahmet Turk ne di şandê de bû.
Çavên gelek kesan niha li ser vê hevdîtinê û encamên wê ne.
Pir kes dipirsin ku gelo Rêberê PKK wê di vê hevdîtina xwe de çi dîyar bike?
Me ji wek Dengê Amerîka ev pirs ji akademîsyen Doç. Dr. Vahap Coşkun pirsî.
Coşkun geşedanên dawî ji nêz ve dişopîne û şarezayê vê meselê ye. Ew radigihîne ku peyamên Ocalan wê van geşedanan bêtir kurtir bike.
“Serokê Giştî yê MHP’ê Dewlet Bahçelî rasterast ji Ocalan daxwaz dike ku PKK’ê ji holê rake. Erdogan jî dibêje pêvajo ber bi dawîbûnê ve tê. Ji ber vê yekê piştî vê hevdîtina duyemîn yek ji mijarên herî balkêş ew e ku Ocalan dê di vî warî de bangwazîyekê bike yan na. Raya giştî li benda vê yekê ye. Eger di vî warî de zelalîyek nebe jî, mumkin xuya dike ku Ocalan çarçoveyeke ku dê pêvajoyê bi rengekî bileztir û zelaltir bike. Bi gotinek din, ew dikare nirxandinek rewşê bike ku kar di pêvajoyeke baştir de bimeşe û pêdivî jî bi vê heye.”
Piştî hevdîtina yekemîn gelek nîqaş li ser Bakur û Rojhilatê Sûrîyê hatibû kirin.
Dihat gotin ku armanca Bahçelî-Erdogan ew e ku Ocalan him bangî Qendîlê û him jî bangî YPG'ê bike ku ew dest ji çekan berdin.
Doç. Dr. Coşkun jî balê dikşîne ser vê yekê û radigihîne ku heke li Sûrîyê hin geşedanên bi dilê Kurdan pêk werin, pêkane ku PKK dest ji çekan berde.
“Çekberdana PKK’ê bi geşedanên li Sûrîyê re têkildar e. Ger li Sûrîyê lihevkirinek hebe, dibe ku daxuyaniyên bi vî rengî di navbera aliyan de werin dayîn. Ez wisa difikirim ku ev axaftin jî di vê çarçoveyê de li Îmrali têne kirin,” Vahap Coşkun got.
Tirkîyê di demên borî de bangî YPG’ê kiribû ku ji PKK’yê veqete û çekan berde û têkeve nav sîstema nû ya Sûrîyê.
Coşkun, dide zanîn ku YPG’ê jî di vî warî de hin şert û merc dabû pêşîya rêveberîya Sûrîyê û daxwazên xwe jî li gel wan nîqaş kiribûn.
Gelo çima Ahmet Turk di nav şandê de cih negirt?
Li aliyekî, tê gotin ku ji alîyê wezareta navxweyî ve çûyina Turk hatîye astengkirin, û li aliyekî jî tê gotin ku Turk ji ber nexweşîya xwe neçûye.
Li ser vê mijarê Coşkun got ku, “Ez bi zelalî nizanim ku birêz Ahmet Turk ji bo çi beşdarî vê hevdîtinê nebûye. Lê ez bawer nakim ku ev pir girîng be. Tiştê girîng çûyîna şandê ye û pêkanîna hevdîtinê ye. Hevdîtina yekemîn jî ji alîyê du endamên şandê ve hatibû kirin û tu nerazîbûn an jî guman li ser tiştên ku wan ji raya giştî re ragihandin nehatibû kirin. Ji ber vê yekê, ez difikirim ku divê em li ser vê bingeha sereke zêde rawestin.”
Hêjayî bîrxistinê ye ku piştî hevdîtina yekemîn, şanda Îmraliyê li gel partîyên ku di meclîsê de ne, MHP, AKP, CHP, Partîya Saadetê, Partîya DEVA, Partîya Ji Nû De Refah û Partîya Dahatû hevdîtin pên anîbûn. Serdana Hevserokên Giştî yên yên berê yên HDP’ê Selahattîn Demîrtaş û Fîgen Yuksekdag jî kiribûn.
-
Li gorî ajansa AFP, Wezîrê Berevaniyê yê Sûriyê dibêje ji bo danûstandinên bi Kurdan re ew vekirî ne, lê ew dîsan ji bo "bikaranîna hêzê" jî amade ne.
Wezîrê berevaniyê yê Hikûmeta demkî ya Sûriyê got ku desthilata demkî li Sûriyê ji bo gotûbêjan bi Koma leşkerî (HSD) ya bi pêşengiya kurdan re li ser çareseriya nehiştina hêzeke weha amade ne, lê ew bikaranîna hêzê jî red nakin eger danûstandin negihan ti encaman.
Murhef Ebû Qesra Wezîrê Berevanî yê hikûmeta demkî ya Şamê ji rojnamevanan re, ku di nav de AFP jî hebû got, "deriyê danûstandinê ligel Hêzên Sûriyeya Demokratîk ya bi pêşengiya Kurdan -HSD re niha vekirî ye, lê "ger neçar be ku em hêzê bikar bînin, em ê amade bin".
Di heman demê de, Wezîrê Derve yê hikûmeta demkî ya Sûriyê Es’ed Hesen El-Şîbanî di hesaba xwe ya fermî ya X'ê de doh peyamek derbarê kurdan de weşand û dibêje;
"Kurd li Sûriyê bedewî û ronahiyê li cihêrengiya gelê Sûriyê zêde dikin. Civaka Kurd li Sûriyê ji aliyê rejîma Esed ve rastî neheqiyê hat. Em ê bi hev re welatekî ava bikin ku her kes tê de wekhevî û edaletê hîs bike."
Ji Hejî bîrxistinê ye ku ev peyama El-Şîbanî bi zimanê Kurdî ye û herwiha bi zimanê Erebî jî heman peyam weşand.
Jêder: AFP/X
-
Wezareta Derve ya Amerîka piştgirî da civîna dawî ya navbera Fermandarê Giştî yê Hêzên Sûrîyeya Demokratîk (HSD) Mazlum Ebdî û Serokê Partîya Demokrat a Kurdistanê (PDK) Mesûd Barzanî.
Wezareta Derve ya Amerîka di daxuyanîya ser hesabê fermî yê Buroya Karûbarên Rojhilata Navîn ya ser platforma X de bal kişand ser girîngîya dîyalogê.
Di daxuyanîyê de hat gotin ku gotûbêjên navbera Ebdî û Barzanî dikarin roleke serekî di pêşxistina veguhertina sîyasî ya berfireh li Sûrîyê de bilîzin.
Hevdîtina navbera Ebdî û Barzanî di 16ê Rêbendanê de li Hewlêrê pêk hatibû û her du rêber ser rewşa Sûrîyê û pêşhatên dawî yên sîyasî , ewlekarî yên deverê û girîngîya yekdengîya daxwazên Kurdan peyîvîbûn.
Hevdîtin, ku di nava Kurdan de sabûneke mezin çêkiribû û gel li kolanan pîrozbahî kiribû
-
Droneka artêşa Tirkî roja Şemîyê Bendava Tiştrînê bombebaran kir, di encamê de hejmarek sivîl bûne qurbanî.
Li gor agahîyên hatine bi dest xistin drona Tikrî çend caran li pey hev sivîlên ku jibo daxwaza rawestandina êrîşan berê xwe dabûn bendavê, armanc kirine.
Rojnamevan Muhend Îbrahîm ku di bombebarana îro de birîndar bûye ji Dengê Amerîka re got ku, "Eve 11 roj in welatîyên bakur û rojhilata Sûrîyê nobeta piştgirîyê jibo HSD'ê li Bendava Tişrînê digrin, lê dewleta Tirkîyê bi rêya balafirên şer, dronan û balfirên xwekuj êrîşî karwanên li ser rê bûn dikir û çend roj in jî sivîlên li ser bendavê armanc digire".
Rêvebirîya Xweser bi daxuyanîyekê ragihand ku di êrîşa îro de 4 kesan canê xwe ji dest dane û 15 kes jî birîndar bûne, herwiha ambulanseke ku birîndar vediguhestin nexweşxaneyan hatiye armanc girtin.
Bi vê yekê û li gor daneyên fermî di bîlançoya bombebarana artêşa Tirk de ya li ser karwanên sivîlan yên piştgirîyê didin û nobetdarin li bendava Tişrînê, hejmar digihêje, 12 kesan ku canê xwe ji dest dane û bi dehan kes birîndar bûne, ku di nava wan de rojnamevan û karmendên tenditustîyê jî hene.
Rûniştvanê Kobanî Xalid Ceradê ku di êrîşa berî du rojan ya li ser bendavê de birîndar bûbû wiha qala armancgirtina sivîlan kir:
"Me xwest piştgirîyê bidin şervanên HSD'ê ku xwîşk û birayên me ne daku moralên wan bilind bin, jibo parastina axa xwe, ava xwe û nirxên vî gelî, lê dewleta Tirk bi awayekî hovane em kirin armanc ku gelek şehîd û birîndarên me çêbûn".
Hêjayî gotinê ye ku ev çend hefte ne şerekî dijwar di navbera HSD'ê û komên çekdar yên bi piştevanîya Tikrîyê li derdora Bendava Tişrîn û Pira Qereqozaq ku li gundewarê başûr rojavayê Kobanê dikevin, didomin.
Karbidestên Tirk îdîa dikin ku êrîşên wan li dijî HSD'ê ne ku wan weke gef li ser ewlekarîya Tirkîyê dibînin, lê Xweserîya Demokratîk dibêje ku "Dewleta Tirk bendava Tişrînê ku sazîyeke jîyanê ye, herwiha sivîlan dike armanc ku ev êrîş sûcên şer in, û li dijî yasa û peymanên navnetewî ne û divê rawestin".
-
Femandarê Giştî yê Hêzên Sûriya Demokratîk HSD'ê Mazlum Ebdî di hesaba xwe ya fermî ya platforma X'ê de peyamek derbarê civîna bi serok û berpirsên Fermandarîya Navendî ya Amerîkî (CENTCOM)re weşand.
Ebdî got "Li vê dawiyê me hevdîtin bi Fermandarê Biryargeha Navendî CENTCOM'ê, General Michael Kurilla û Fermandarê Hêza Peywira Hevbeş a Operasyona Çareserkirina Xwecihî (CJTFOIR) General Kevin Lahey, û Fermandarê Hêza Peywira Operasyonên Taybet yên Hevbeş li Bîlad El-Şam (SOJTF-LEVANT) General Michael Brooks çêkir."
Mazlum Ebdî bê ku dema civînê eşkere bike behsa giringiya hevdîtina bi Generalên Amerîkî re kir û got "Civîn ji bo nirxandina rewşa niha ya Sûriyê û operasyonên hevbeş yên li dijî DAIŞ'ê girîng bû."
Ebdî got, "Me bal kişand ser girîngiya xebatên navneteweyî yên ji bo sererastkirina malbatên li kampa Holê û kontrolkirina girtîgehan. Her wiha me tekezî li ser giringiya bihêzkirina hevkarî û rola Amerîka di pêkanîna agirbesteke mayînde li bakurê rojhilatê Sûriyê û dabînkirina ewlehî û aramiyê li seranserî Sûriyê kir.
Ji hejî bîrxistinê ye ku doh CENTCOM'ê raginad û got Fermandarê Fermandeya Navendî ya Amerîkayê General Michael Eric Kurella çû Sûriyê da ku bi serkirde û leşkerên Amerîkî û herwiha Hêzên Sûriya Demokratîk, hevpeymanê Amerîka di şerê li dijî DAIŞ'ê de, bicive.
Di civînan de behsa şerê li dijî DAIŞ'ê û hewlên pêşîgirtina ji vejîna koma têrorîst li navçeyê û rewşa Sûriyê hat kirin.
Kurella serdana kampên Hol û Rojî li bakur-rojhilatê Sûriyê kir, ku du kampên ku zêdetirî 40,000 penaber lê dijîn, ku gelek ji wan girêdayî DAIŞ'ê ne.
Li kampan metirsiya afirandina nifşê nû yê DAIŞ'ê heye. Dîsa jî 9,000 çekdarên biyanî yên DAIŞê ji 50 welatên cuda hîn di bi dehan girtîgehên Hêzên Sûriyeya Demokratîk (HSD) li Sûriyê girtî ne.
Jêder: Mazlum Abdi X/CENTCOM
