-
ڕووخانی ڕژێمی بەشار ئەسەد پرسیارێکی زۆری سەبارەت بە چارەنووسی سوریا و کوردەکانی ئەو وڵاتە هێناوەتە ئاراوە. سیاسەتمەداران و نووسەران و بەرگریکاران لە مافی کورد، لە کۆنفرانسی ڕەوەندی کوردی لە بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا سەبارەت بە پێشهاتەکانی ئەم دواییەی سوریا بۆچوونی خۆیان دەخەنەڕوو.
-
• ئیدارەی خۆسەر بڕیاری لێبوردنی گشتی دەرکرد و دەیان زیندانی لە زیندانی قامیشلۆ ئازاد کرد.
• ئیدارەی خۆسەر ڕایگەیاند ئاڵای نوێی سوریا لە شوێنە فەرمییەکانی ژێر دەسەڵاتی کوردەکان هەڵدەکات
• چەکدارانی سەر بە تورکیا کە لە شەڕێکی قورسدا بوون لەگەڵ هەسەدە لەسەر بەنداوی تشرین، ئاگربەستیان ڕاگەیاند.
-
دانۆڵد ترامپ سەرۆکی هەڵبژێردراوی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ گۆڤاری 'تایم' ئەگەری ڕوودانی شەڕی لەگەڵ ئێران ڕەت نەکردەوە.
لەو چاوپێکەوتنەدا کە ڕۆژی پێنجشەممە 12ی مانگی دوازدە بە بۆنەی دووبارە هەڵبژاردنەوەی وەک "کەسایەتی ساڵ" بڵاوکرایەوە، ترامپ لە وەڵامی پرسیاری 'تایم' سەبارەت بە پیلانگێڕیی کۆماری ئیسلامی ئێران بۆ تیرۆرکردنی و ئەگەری شەڕی ئەمەریکا و حکومەتی ئێران لە خولی دووەمی سەرۆکایەتیدا وتی "هەموو شتێک دەتوانێت ڕووبدات".
لە چاوپێکەوتنەکەدا کە لە شوێنی نیشتەجێبوونی تایبەتی خۆی لە شاری مارالاگۆ لە ویلایەتی فلۆریدا ئەنجامدرا، وەڵامی پرسیارێکی دیکەی دایەوە سەبارەت بەو ڕاپۆرتانەی لەبارەی دیداری ئیلان ماسک لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی ئێران و ئایا ماسک ئەو کۆبوونەوەیەی لەسەر فەرمانی ئەو ئەنجامداوە یان نا؟ وتی "من نازانم کە ئەو لەگەڵ ئەواندا دیداری کردووە یان نا و ئەمەی بە من نەوتووە."
ترامپ هەروەها ئاماژەی بەوەدا کە لە کۆتایی خولی یەکەمی خۆیدا کۆماری ئیسلامی ئێران "زۆر مەترسیدار نەبووە" چونکە بە وتەی ئەو پارەی نەبووە بیدات بە حەماس و حزبوڵا.
لە بەشێکی دیکەی ئەو گفتوگۆیەدا، دۆخی شەڕی نێوان ڕووسیا و ئۆکرانیای بە "زۆر ناسەقامگیر" ناوبرد و بڕیارەکەی زێلێنسکی بۆ "هەڵدانی مووشەک بۆسەر ڕووسیا"ی بە پەرەسەندنی گرژییەکان ناوبرد و گوتی ئەوە کردەیەکی "گەمژانە" بوو.
ڕۆژنامەی نیویۆرک تایمز مانگی یازدە لە ڕاپۆرتێکدا ڕایگەیاند کە ئیلان ماسک لەگەڵ باڵیوێزی کۆماری ئیسلامی ئێران لە نەتەوە یەکگرتووەکان دیداری کردووە.
دوابەدوای بڵاوبوونەوەی ئەم هەواڵە، عەباس عەراقچی، وەزیری دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێران لە بەرنامەیەکی تەلەفزیۆنیدا دەرکەوت و هەموو هەواڵێکی سەبارەت بە کۆبوونەوەی نوێنەری حکوومەتی ئێران لە نەتەوە یەکگرتووەکان لەگەڵ ئیلان ماسک ڕەتکردەوە.
-
هەواڵە جیهانیـیەکان لە دەنگی ئەمەریکا
-
دەسەڵاتدرانی کوردی ڕۆژئاوا کە بەشێک لە باکووری ڕۆژهەڵاتی سوریایان بەدەستەوەیە، ڕۆژی پێنجشەممە،12ی مانگی دوازدە ڕایانگەیاند ئاڵای سێ ئەستێرەی چەکدارانی سوریا کە ئێستا دەسەڵاتی دیمەشقیان گرتووەتە دەست، لە سەرجەم فەرمانگە و دامودەزگا و ئەنجومەن و شوێنەکانی دیکەی پەیوەست بە دەسەڵاتی کوردی هەڵدەکەن.
دەسەڵاتی کوردی لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاندووە "بڕیاریان داوە ئاڵای نوێی سوریا لەسەر هەموو ئەنجومەن و دامەزراوە و ئیدارە و شوێنە فەرمییەکانی سەر بە ئیدارەی خۆسەر هەڵبکەن".
لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا ئاڵای سێ ئەستێرە بە سێ ڕەنگی سەوز و سپی و ڕەش لە جیاتی ئاڵای دوو ئەستێرەیی پێشوو کە بە ڕەنگی سوور و سپی و ڕەش بوو، بەسەر سەرجەم دامودەزگا فەرمییەکانی دیمەشقدا هەڵکرا.
باڵیۆزخانەکانی سوریا لە جیهاندا ئاڵای سەردەمی ئەسەد و باوک و کوڕیان لابرد و ئاڵای سێ ئەستێرەیی نوێی سوریایان لە شوێندا هەڵکرد.
ئاڵا نوێیەکەی سوریا لە ڕاستیدا ئاڵایەکی کۆنە کە لە دوای دروستبوونی سوریا لە بەهاری ساڵی 1946 تا ساڵی 1958 کە سوریا و میسر یەکیان گرت و "کۆماری یەکگرتووی عەرەبی"یان ڕاگەیاند، بەکارهێنرابوو.
ڕەنگی سەوزی ئاڵا نوێکەی سوریا هێمای ساڵانی سەرەتای دەسەڵاتی موسڵمانانە و سپی هێمایە بۆ خانەدانی ئومەوی و ڕەنگی ڕەشیش هێمای عەباسیەکانە کە لە دەوروبەری ساڵی 750ی زایینی تا ناوەڕاستی سەدەی 13 فەرمانڕەوایان کردووە.
سێ ئەستێرە سوورەکە لە ناوەڕاستدا هێمای دیمەشق و حەلەب و دێرەزورن.
بە پێی ڕاپۆرتێکی ئاژانسی هەواڵی فرانس پرێس، بەرپرسێکی کورد لە ناوچەکانی باکووری ڕۆژهەڵاتی سووریا ڕۆژی پێنجشەممە ڕایگەیاند کە بەکارهێنانی ئاڵای سێ ئەستێرەیی بە هێڵێکی سەوزەوە هێمای قۆناغێکی نوێیە و گوزارشت لە خواستەکانی خەڵکی سوریا لەسەر بنەمای ئازادی و کەرامەت و یەکێتی نیشتمانی دەکات.
سەرچاوە/AFP
-
هەواڵە جیهانیـیەکان لە دەنگی ئەمەریکا
-
پیاوێکی ئەمەریکایی کە بێسەروشوێن ببوو، دوای ڕووداوەکانی چەند ڕۆژی ڕابردووی سوریا لەو وڵاتەدا دۆزرایەوە.
تراڤیس تیمەرمەن ڕۆژی پێنجشەممە لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵی ئەلعەرەبیە ڕایگەیاند کە بۆ ماوەی 7 مانگ لە سوریا دەستبەسەربووە و ئاماژەی بەوەشکرد دوای مانەوەی یەک مانگ لە شاری زەحلە لە لوبنان، بە ڕێگەی وشکانی بۆ گەشتێکی ئایینی چووەتە سوریا و بەهۆی چوونە ژوورەوەی "نایاسایی" دەستگیرکراوە.
گوتیشی گوێی لە دەنگی ئەشکەنجەدانی گەنجانی دیکە بووە لە دەستبەسەرگەی بەناوبانگی "سەیدنایە"، بەڵام خۆی لەلایەن کارمەندانی بەشار ئەسەدەوە خراپ مامەڵەی لەگەڵ نەکراوە و هەراسان نەکراوە، بەڵام سنووردارکردنی هەبووە وەک ڕێگریکردن لەخۆشتنی.
چەکدارانی سوریا کە دەستیان بەسەر وڵاتەکەدا گرتووە، ڕایانگەیاندووە کە بە باشی ئاگایان لە تراڤیس هەیە و بە بڵاوکردنەوەی وێنە و ڤیدیۆی تراڤیس ڕایانگەیاندووە کە ئێستا لە شوێنێکی پارێزراودایە.لە ڤیدیوکەدا تراڤیس لەخەودایە، بەڵام لە خەو هەڵدستێت و دواتر قسەی لەگەڵ پەیامنێری ئەلعەرەبی لە دیمەشقە کردووە.
سەرەتا وادەزانرا ئەو ئەمەریکاییە کە دۆزراوەتەوە ئۆستین تایس ڕۆژنامەنووسێکی ئەمەریکاییە کە لە 12 ساڵ لەمەوبەرەوە لە سوریا دیارنەماوە، بەڵام هەردوو ڕۆژنامەنووسانی ئاشنای ئۆستین تایس ئەم ئەگەرەیان ڕەتکردەوە و دواتر تراڤیس تیمەرمەن لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵی ئەلعەرەبیە ناسنامەی خۆی پشتڕاستکردەوە و چیرۆکی گیرانەکەی لە "سەیدنایەدا ڕوونکردەوە.
جۆو بایدن سەرۆکی ئەمەریکا هیوای خۆی دەربڕی کە ئۆستین تایس هێشتا لە ژیاندا مابێت و گوتی واشنتن پابەندە بە گەڕانەوەی بۆ وڵاتەکەی. سوریا ڕەتیکردبووەوە کە تایسی دەستگیرکردبێت. هێزە مەدەنییەکانی سوریا لە دوای ڕووخانی حکوومەتەکەی بەشار ئەسەد، لە هەوڵی دۆزینەوەی ئەو ڕۆژنامەنووسەدان.
-
ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز بە پشتبەستن بە سەرچاوە فەلەستینییەکان ڕایانگەیاند بەرەبەیانی ڕۆژی پێنجشەممە 12ی مانگی دوازدە لانیکەم 35 فەلەستینی لە بۆردومانی فڕۆکە جەنگییەکانی ئیسرائیل لە ناوچە جیاجیاکانی کەرتی غەززە کوژراون.
بەگوێرەی ڕۆیتەرز، ژن و منداڵ لەنێو کوژراوەکاندان، لەوانە 7 کەس کە لە بۆردومانی باڵەخانەیەکی نیشتەجێبوون لە شەقامی ئەلجەلا لە شاری غەززە گیانیان لەدەستداوە. هەروەها لە بۆردومانی ماڵێکدا لە ڕۆژئاوای کەمپی نۆسیرات لە ناوەڕاستی کەرتی غەززە کە پەناگەیەکی پەنابەران بوو، 15 کەسی دیکە کوژران.
بە گوێرەی ڕاپۆرتی ئاژانسی وەفا کە ڕۆیتەرز پشتی پێبەستووە، لە ناوچەی ڕۆژئاوای شاری ڕەفەح لە باشووری کەرتی غەززە، 13 فەلەستینی کوژراون و ژمارەیەکی دیکەش بریندار بوون.
پێشتر ڕزگارکەران ڕایانگەیاندبوو کە بەلایەنیکەمەوە 30 کەس لە هێرشەکەی سەر ڕەفەح برینداربوون و باری تەندروستی چەند کەسێکیشیان ناجێگیرە.
لە شاری خان یونس، کۆمەڵێک کەسی دیکە کە بەرپرسیار بوون لە ئاسایشی بارەکانی هاوکاری لە هێرشێکی فڕۆکەکانی ئیسرائیلدا کرانە ئامانج و ژمارەیەکیان بریندار بوون.
تا بڵاوبوونەوەی ئەم هەواڵە، سوپای ئیسرائیل هەڵوێستی خۆی لەو بارەیەوە ڕانەگەیاندووە.
ڕۆژی چوارشەممە 11ی مانگی دوازدە کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بە زۆرینەی دەنگ داوای ئاگربەستی دەستبەجێ و بێ مەرج و هەمیشەیی لە نێوان ئیسرائیل و حەماس و هەروەها ئازادکردنی دەستبەجێی سەرجەم بارمتەکان کرد.
بەپێی ڕاپۆرتێکی ڕۆیتەرز، هەرچەندە بڕیارنامەکانی ئەنجومەنی گشتی پابەندکەر نین، بەڵام لەڕووی سیاسییەوە گرنگن و ڕەنگدانەوەی تێڕوانینی جیهانییە سەبارەت بە شەڕەکە. ئەمەریکا و ئیسرائیل و حەوت وڵاتی دیکە دەنگی نەخێریان دا و 13 وڵاتیش دەنگیان نەدا.
ئەم شەڕە لە کەرتی غەززە دوای ئەوە دەستی پێکرد کە چەکدارانی حەماس لە مانگی دەی ساڵی ڕابردوو هێرشیان کردە سەر ئیسرائیل و نزیکەی 1200 کەسیان کوشت و نزیکەی 250 کەسیشیان بە بارمتە گرت.
لەو کاتەوە سوپای ئیسرائیل ناوچەیەکی بەرفراوانی غەززەی وێران کردووە و نزیکەی دوو ملیۆن و 300 هەزار دانیشتووەکەی ئاوارە کردووە و برسێتی و نەخۆشی کوشندەشی لێکەوتووەتەوە. هەروەها دەسەڵاتدارانی تەندروستی فەلەستین ڕایانگەیاندووە کە تا ئێستا زیاتر لە 44 هەزار و 800 کەس لەو هێرشانەدا گیانیان لەدەستداوە.
سەرچاوە/رۆیتەرز
-
هەواڵە جیهانیـیەکان لە دەنگی ئەمەریکا
-
کۆشکی سپی ڕۆژی چوارشەممە،11ی مانگی دوازدە ڕایگەیاند جۆو بایدن، سەرۆکی ئەمەریکا پێش گەڕانەوەی دانۆڵد ترامپ بۆ کۆشکی سپی، یاداشتێکی نوێی ئاسایشی نیشتمانی پەسەند کردووە کە دەتوانێت ببێتە نەخشەڕێگایەک بۆ بەڕێوبەرایەتی داهاتووی ترامپ سەبارەت بە مامەڵەکردنی بەرامبەر پەرەسەندنی هاوکارییەکانی نێوان چین، ئێران، کۆریای باکوور و ڕووسیا.
بەپێی قسەی دوو بەرپرسی باڵای ئیدارەی ئەمەریکا، بەرپرسانی بەڕێوبەرایەتی بایدن لە هاوینی ئەمساڵەوە دەستیان کردووە بە پەرەپێدانی ڕێنماییەکان بۆ ئەوەی ببێتە بەڵگەنامەیەک کە بتوانێت یارمەتی بەڕێوبەرایەتی داهاتوو بدات کە لە ڕۆژی یەکەمەوە ڕێبازەکەی لەسەر چۆنیەتی مامەڵەکردن بەرامبەر بە چڕبوونەوەی پەیوەندییەکانی دیارترین نەیارەکانی ئەمەریکا، بنیات بنێت.
ئەو بەرپرسانە کە نەیانویستووە ناوەکانیان ئاشکرا بکرێت، ئاماژەیان بەوە کردووە کە یاداشتە نهێنییەکە بەهۆی هەستیاری هەندێک لە دۆزینەوەکان، ئاشکرا ناکرێت.
بەڵگەنامەکە لە چوار بەش پێکهاتووە: باشترکردنی هاوکاری نێوان دەزگاکان لەناو حکومەتی ئەمەریکا، خێراکردنی هاوبەشکردنی زانیاری لەگەڵ هاوپەیمانان سەبارەت بەو چوار وڵاتە، بەکارهێنانی دروستی سزاکان و ئامرازە ئابوورییەکان لەلایەن حکومەتەوە بۆ ئەوەی زۆرترین کاریگەری هەبێت و هەروەها بەهێزکردنی ئامادەیی ئەمەریکا بۆ بەڕێوەبردنی قەیرانەکان لەپەیوەند بەو چوار وڵاتەوە.
ئەمەریکا ساڵانێکە نیگەرانی هاوکارییەکانی نێوان ئەو چوار وڵاتەیە. ئەم هەماهەنگییە دوای هێرشی ڕووسیا بۆ سەر ئۆکرانیا لە ساڵی 2022 خێراتر بووە.
بەرپرسان ئاماژەیان بەوە کردووە لەگەڵ زیادبوونی دابڕانی ڕووسیا لە زۆرێک لە وڵاتانی جیهان، مۆسکۆ بۆ دابینکردنی فرۆکەی بێفڕۆکەوان و مووشەک ڕووی لە ئێران کردووە. هەروەها لە کۆریای باکورەوە ڕووسیا تۆپ و مووشەک و تەنانەت هەزاران سەربازیشی وەرگرتووە بۆ یارمەتیدانی بەرپەرچدانەوەی هێزەکانی ئۆکرانیا لە ناوچەی کورسک. هاوکات چین یارمەتی پاراستنی بنکەی پیشەسازی سەربازی ڕووسیای داوە.
لە لایەکی دیکەوە ڕووسیا فڕۆکەی جەنگی ڕەوانەی ئێران کردووە و هاوکاری تارانی کردووە بۆ بەهێزکردنی تەکنۆلۆژیای مووشەکی و بۆشایی ئاسمان.
هەروەها کۆریای باکوور ئەو سووتەمەنی و سەرچاوە داراییانەی لە ڕووسیا وەرگرتووە کە پێویستە بۆ پەرەپێدانی توانای بەرهەمهێنان و سەربازییەکانی. ئەو بەرپرسانە زیادیان کرد ڕووسیا بە شێوەیەکی کاریگەر کۆریای باکووری وەک دەوڵەتێکی خاوەن چەکی ئەتۆمی قبوڵ کردووە.
هەروەها چین سوودی لە شارەزایی تەکنیکی ڕووسیا وەرگرتووە و هەردوو وڵات پێکەوە کاردەکەن بۆ قووڵکردنەوەی هاوکارییە تەکنیکییە سەربازییەکان.
سەرەڕای جیاوازی قووڵ لە تێڕوانینی بایدن و ترامپ سەبارەت بە پرسە جیهانییەکان، بەرپرسانی هەردوو ئیدارەی ئێستا و داهاتوو ڕایانگەیاندووە کە لە کاتی گواستنەوەدا هەوڵیانداوە هەماهەنگی لەسەر پرسەکانی ئاسایشی نیشتمانی بکەن.
ئەو بەرپرسە وتی یاداشتەکەی بایدن لە کۆشکی سپی "هەوڵ نادات بەڕێوبەرایەتی ترامپ سنووردار بکات یان بەرەو بژاردەیەکی سیاسەتی دیاریکراو پاڵی پێوە بنیات".
ئەو بەرپرسە ئاماژەی بەوەشکردووە بەڵگەنامەکە بۆ ئەوە دانراوە کە یارمەتی بەڕێوبەرایەتی داهاتوو بدات بۆ بنیاتنانی "توانا" بۆ داڕشتنی سیاسەتەکانی لەسەر هەندێک لە قورسترین کێشەکانی سیاسەتی دەرەوە کە ڕووبەڕووی دەبێتەوە.
سەرچاوە/AP
-
دەیان خێزانی خەڵکی عەفرین کە لە شەهبا ئاوارە بوون دوای ڕێگایەکی دوورودرێژ و سەخت گەیشتنە دەڤەری دێریک. دانیشتوانی ناوچەکە بەپێی توانای خۆیان پێداویستی و شوێنیان بۆ دابین دەکەن.
-
تورکیا یەکێکە لە پشتیوانە سەرەکییەکانی بەشێک لە سەرهەڵداوانی سوریا کە بەشار ئەسەدیان لە دەسەڵات دوورخستەوە، لە کاتێکدا ئەنکەرە هەوڵدەدات کاریگەری لەسەر ئەو وڵاتە بەدەستبهێنێت. بەڵام شرۆڤەکاران هۆشداری دەدەن زۆر شت بەندە بەوەوە کە ئایا حکومەتێکی سەقامگیر دوای ڕۆیشتنی ئەسەد سەرهەڵدەدات یان نا.
-
ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز ڕایدەگەیەنیت بڕیارە ڕۆژی هەینی ئەنتۆنی بڵینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا سەردانی ئەنکەرە بکات و لەگەڵ هاکان فیدان وەزیری دەرەوەی تورکیا کۆببێتەوە.
چاوەڕێ دەکرێت ئەو دوو بەرپرسە باڵایەی ئەمەریکا و تورکیا بارودۆخی سوریا دوای کەوتنی دەسەڵاتەکەی بەشار ئەسەد تاوتوێ بکەن.
هەر لەو چوارچێوەیەدا، وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا، بڵینکن، ڕۆژی سێشەممە لەگەڵ وەزیرانی دەرەوەی قەتەر، میسر، ئوردن و ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی بۆ تاوتوێکردنی پێشهاتەکانی ئێستای سوریا و پێویستی بەرقەرارکردنی سەقامگیری لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، گفتوگۆی هەبووە.
بلینکن، لە گفتوگۆکانیدا لەگەڵ محەمەد بن عەبدولڕەحمان ئال سانی سەرۆکوەزیران و وەزیری دەرەوەی قەتەر، بەدر عەبدولعاتی وەزیری دەرەوەی میسر، عەبدوڵڵا بن زاید ئال نەهیان، وەزیری دەرەوەی ئیمارات و ئەیمەن سەفدی وەزیری دەرەوەی ئوردن جارێکی دیکە جەختی لە پابەندبوونی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا کردەوە بۆ حکومەتێک کە لە ژێر سەرکردایەتی سوریاییەکاندا بێت کە هەموو گروپە سوریاییەکان لەخۆبگرێت.
بڵینکن جەختی لە گرنگی پاراستنی هاووڵاتیانی سڤیل و پێشکەشکردنی یارمەتی مرۆیی کردەوە و هەروەها جەختی لە ڕێگرتن لەوەی کە سووریا ببێتە بنکەی تیرۆر یان هەڕەشە بۆ سەر وڵاتانی دراوسێ کردەوە و گوتی پێویستە چەکی کیمیاویی سووریا لەناوببرێت.
لەم وتووێژانەدا وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا جەختی لە گرنگی گواستنەوەی ئاشتیانە و هەمەلایەنەی دەسەڵات لە سوریا و هەروەها پاراستنی کەمینە ئایینی و نەتەوەییەکانی ئەو وڵاتە کردەوە.
هەروەها ئەنتۆنی بڵینکن و هاوتاکانی لە چەند وڵاتێکی عەرەبی ناوچەکە تاوتوێی هەوڵەکانی گەیشتن بە ڕێککەوتنی ئاگربەست لە کەرتی غەززە و پێویستی بەردەوامی پشتیوانی لە سوپای لوبنانیان کرد.
-
لە شاری مەنبەج لە باکوری ڕۆژهەڵاتی شاری حەلەب، دوای دوو هەفتە شەڕی سەختی نێوان هێزەکانی سوریای دیموکراتیک و گرووپە چەکدارەکانی سەر بە تورکیا، هەسەدە ئاگربەستی ڕاگەیاند، بەڵام سەرباری ئاگربەستەکە هێرشەکان هەر بەردەوامن.
لە 27ی مانگی ڕابردووەوە چەکدارانی سەر بە تورکیا لە سێ لاوە لە مەنبج هێرشیان دژ بە هەسەدە دەستپێکرد. ڕۆژی دووشەممە مەنبەج لەلایەن چەکدارانەوە گەمارۆدرا و شەڕ و پێکدادان لەو شارە بەردەوام بوو.
ڕۆژی سێشەممە، چەکدارانی سەر بە تورکیا ڕوویان کردە پردی قارەقۆزاق لە ڕۆژئاوای ڕووباری فورات کە کۆبانێ و مەنبەج بەیەکەوە دەبەستێتەوە. لەوێ چەکدارەکان دەیانویست بچنە ناو کۆبانێ کە نزیکەی 25 کیلۆمەتر دوورە، بەڵام هەسەدە بەرەنگاریان بووەوە و چەکدارە هێرشبەرەکان پاشەکشەیان کرد بۆ کەناری ڕۆژئاوا.
مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتیی هەسەدە درەنگانێکی ڕۆژی سێشەممە لەسەر پلاتفۆرمی "X" ڕایگەیاند کە هەسەدە بە نێوەندگیری ئەمەریکا گەیشتووەتە ڕێککەوتنی ئاگربەست لە شاری مەنبەج.
عەبدی گوتیشی "لە کاتێکدا بەرخۆدانی شەڕڤانانمان لە شاری مەنبەج بەردەوامە بۆ ڕاگرتنی فراوانبوونی هێرشەکان لە ڕۆژئاوای فوراتەوە، بە نێوەندگیریی ئەمەریکا گەیشتینە ڕێککەوتنی ئاگربەست لە مەنبەج بۆ پاراستنی سەلامەتی خەڵکی سڤیل".
فەرماندەی هەسەدە جەختی لەوە کردەوە کە ئامانجیان ئەوەشە ئاگربەست لە تەواوی خاکی سوریا ئەنجام بدرێت.
عەبدی گوتی " بۆ داهاتووی وڵات، دەچینە ناو پڕۆسەی سیاسییەوە."
پەیامنێری دەنگی ئەمەریکا زانا عومەر لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا دەڵێت لەم کاتەدا هێرشی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە ناوچەی کۆبانێ بەردەوامە. ڕۆژی چوارشەممەش چەکدارانی سەر بە تورکیا ناوچەکانی ڕۆژهەڵاتی فوراتیان بۆردومان کردووە.
هەتا کاتی ئامادەکردنی ئەم ڕاپۆرتە فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانی تورکیا ڕەققە و کۆبانێ و عەین عیسایان کردووەتە ئامانج. تورکیا سەبارەت بە هێرشەکانی ئەم دواییە هیچ لێدوانێکی نەداوە.
لە کۆبانێ، ڕۆژی چوارشەممە، تورکیا بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان چوار هێرشی ئەنجامداوە.
ڕۆژنامەنووس ڕزوان بێزار کە لەگەڵ دەنگی ئەمەریکا لە کۆبانێ کاردەکات، جەختی لەوە کردەوە کە لە ئەنجامی ئەو هێرشانەدا 3 کەس کوژراون و زیاتر لە 5 کەسیش بریندار بوون.
بێزار ڕایگەیاند "لە نێو قوربانییەکان ژن و منداڵ و تیمەکانی تەندروستی هەن".
هێرشەکان لە شاری ڕەققە
بەگوێرەی زانیارییە ناوخۆییەکان، ئەمڕۆ چوارشەممە و تا کاتی نووسینی ئەم ڕاپۆرتە، فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانی تورکیا بەلانی کەم سێ جار شاری ڕەققەیان کردووەتە ئامانج. بەڵام زانیارییەکان سەبارەت بە قوربانییەکان پشتڕاست نەکراونەتەوە.
ڕەققە کە پایتەختی دیفاکتۆی داعش بوو، دوای ئازادکردنی لە ساڵی 2017ئاوەدانکرایەوە. لە ساڵانی ڕابردوودا دەیان هەزار پەنابەری سووریایی پەنایان بۆ ئەوێ بردووە.
ڕۆژنامەنووس زانا عەلی کە لە شاری ڕەققە دەژی، باس لەوە دەکات هێرشەکانی تورکیا مەترسییەکی گەورەی لەناو کۆمەڵگادا دروست کردووە.
عەلی بە دەنگی ئەمەریکای گوت "لە ڕەققە 200 قوتابخانە هەیە کە پڕن لە پەنابەرانی تەلڕەفعەت و شەهبا. ئەوان بە کۆمەڵ هاتنە ڕەققەوە و شوێنێکی تریش نەبوو هەموویان چوونەتە نێو ئەو قوتابخانانەوە. ئێستا ئەو قوتابخانانە پڕن کە زۆربەشیان ژن و منداڵ و خەڵکی بەساڵا چوون کە نەخۆشیشیان زۆر تێدایە."
نەخشەی کۆنترۆڵ لە دێرەزور
شەوی سێشەممە هەسەدە لە کەناری ڕۆژئاوای ڕووباری فورات لە دێرەزور کشایەوە و گەڕایەوە بۆ بنکەکانی خۆی لە ڕۆژهەڵاتی فورات. هەسەدە ئەو ناوچەیەی ڕادەستی ئەو هێزە چەکدارانە کرد کە لەلایەن هەیئەت تەحریر ئەلشام (HTS) ڕێبەرایەتی دەکرێن.
ڕۆژی هەینی شەشی مانگی 12 بە شکستی ڕژێمی ئەسەد، هەسەدە هاتە ناو شاری دێرەزۆر و کەناری ڕۆژئاوای فورات.
سەرکردەکانی هەسەدە دەڵێن ئەو کارەی ئەوان لەو کاتەدا بە ئامانجی ڕاگرتنی داعش بووە.
پێش ڕووخانی ئەسەد، دێرەزۆر و دەوروبەری چالاکترین ناوچەی داعش و میلیشیاکانی سەر بە ئێران بوون.
ڕۆژنامەنووس ئێگید مشمش دەڵێ، گەورەترین مەترسی گەڕانەوەی داعشە.
مشمش گوتیشی هەموو ئاماژەکانی ئێستا لە دێرەزۆر و بیابانی سوریا ئاماژەن بۆ گەڕانەوەی بەهێزی داعش.
-
-
-
-
-
-
